2013 yılının 3/4’ü tamamlanırken aygır kazanç listeleri de kabaca şekillenmeye başladı. Listenin kaderini etkileyecek sınıf yarışların çoğunluğu tamamlanırken yine ilginç isimler ön plana çıktı. Dünyada arap atları pek değer görmediği için araştırmam sadece ingiliz atı nesline ait olacaktır. TJK resmi web sitesinden alınan verilere göre hazırlanan çalışma 1.1.2013 ile 1.10.2013 tarihlerini kapsamaktadır.

2013 Genel Aygır Kazanç Listesi (İlk 9 ay)
1- Bosporus ; 97 koşan, 49 kazanan, 5.864.750 TL kazanç.
2- Unaccounted For ; 93 koşan, 47 kazanan, 5.781.850 TL kazanç.
3- Sri Pekan ; 71 koşan, 31 kazanan, 5.354.006 TL kazanç.
4- Mountain Cat ; 121 koşan, 56 kazanan, 5.334.107 TL kazanç.
5- Okawango ; 85 koşan, 44 kazanan, 5.182.800 TL kazanç.

Öncelikle genel aygır kazanç listesine baktığımızda birinci sırada Bosporus isimli Özel hara aygırı lider pozisyondadır. Bosporus 2013 genel aygır kazanç listesini beşinci sırada bitirmişti. Sürekli yükselişte olan aygırın performansı adeta parmak ısırttırıyor. Sonuçta dünya genelinde yaygın kanı olan ve aygır babası olmaz denen Night Shift oğlundan muhteşem bir aygır yaratıldı. Kuyumciyan ekürisini bu aşamada tebrik etmek lazım. Uzun yıllardır TJK aygırlarını geçebilen bir özel hara aygırı bulunmuyordu. Bosporus bu halkayı kırarak diğer özel hara sahiplerine de gerekli ilhamı vermiş oldu. Dünyanın her yerinde Özel hara aygırları , milli hara aygırlarına göre baskın iken bizde yeni yeni olsa da geliştiğini görmek oldukça sevindiricidir. Bosporus aynı zamanda aygır oğlu Perfecto ile de dikkat çekici performans sergiliyor. Hal böyleyken ülkemizdeki diğer Night Shift temsilcisi Native Khan içinde umutlar otomatikman artıyor. Bosporus yavruları kısa, uzun, kum ve çim demeden istikrarlı koşar iken dayanıklı yapıları ile dikkat çekiyorlar. Genel kanı olarak kısa-orta mesafeli kaba kum yarışları Bosporus tayları için daha ön plana çıkıyor. Bosporus ‘un bu sezon önde gelen tayları ise Belmont, Rampoldi, Distant Rising, Hüsam Ağa, Galactica , Adisa şeklindedir. Unaccounted For ise geçen yıl ikinci bitirdiği genel aygır kazanç listesinde bu senede ikinci sıradadır. Fakat bu sefer Bosporus ile arasındaki kazanç miktarı çok az olup her an zirve değişebilir. Sri Pekan ise önceki yıllara oranla durgunluğunu üzerinden atmış olup çıkışa geçen aygırlardan. Diğer aygırlara göre az sayıda temsilcisi olmasına rağmen White Ram , Astorya ve Village Wind gibi lider yavruları bu dezavantajı kolaylıkla kapatmaktadırlar. Mountain Cat ise geçen sene dördüncü bitirdiği listede yine aynı sırada bulunmaktadır. İstikrarlı ve erken gelişen yavruları ile dikkat çeken Mountain Cat , 121 koşan yavrusu olması en büyük avantajı gibi görünüyor. Hemen önündeki Sri Pekan ile kazanç farkı çok az olan Mountain Cat, koşan tay sayısı farkıyla her an birkaç basamak çıkabilecek durumdadır. Okawango ise temsilci sayısı artmasıyla bereber geçen sene dokuzuncu sıradaki yerini hızla tırmanarak beşinci sıraya çıkmış durumda. Okawango ‘ya kuşkusuz en büyük katkıyı Kuloğlu ve El Conquerador isimli temsilcileri yapmaktadır. Koşan – Kazanan oranı yüksek olan Kaneko , Win River Win ve Victory Gallop ise ilk beşe giremesede dikkat çeken diğer aygırlardır.

2 Yaşlı İngilizlerde Aygır Kazanç Listesi 2013 (İlk 9 ay)
1- Bosporus ; 26 koşan, 10 kazanan, 1.125.900 TL kazanç.
2- Mountain Cat ; 34 koşan, 15 kazanan, 947.075 TL kazanç.
3- Okawango ; 9 koşan, 2 kazanan, 877.000 TL kazanç.
4- Cuvee ; 14 koşan, 8 kazanan, 744.500 TL kazanç.
5- Powerscourt ; 21 koşan, 5 kazanan, 652.400 TL kazanç.

2 yaşlı aygır kazanç listesinde de tıpkı genel aygır kazanç listesi gibi Bosporus lider. Bosporus’ten yukarıda bahsetmiştik ama bu tablo ile taylarının erken gelişimli olduğu bir kez daha netlik kazanmıştır. Geçen sene 2 yaşlı aygır kazanç listesini onuncu sırada bitiren Bosporus flaş yükselişi bu kategoride de devam etmektedir. İkinci sırada bulunan Mountain Cat daha önceki yıllarda da bu kategoride hep üst sıralarda yer edinmiştir. Sonuçta Storm Cat kanı taşıması ona bu kategoride her zaman büyük avantaj sağlıyor. Üçüncü sıradaki Okawango ise özellikle 2013 yılının en iyi taylarından Kuloğlu sayesinde hızlı bir yükseliş yaptı. Okawango yarış yaşamında 2 yaşlılığında geçilmemiş ve 3 te 3 yapmış bir isimdi. Bu alanda onun isminide görmek oldukça normaldir. Dördüncü sırada bulunan Cuvee ise bu sezon ülkemizdeki ilk jenerasyonları koşmaktadır. Amerika’da ki tayları incelendiği özellikle erken gelişimli tayları ile dikkat çeken Cuvee içinde şaşırtan bir sonuç bulunmuyor. Özellikle Es Es Runner ona bu kategoride ciddi katkı yapan öncü tayıdır. Listede beşinci sırada bulunan Powerscourt ise özellikle kızlarının başarıları ile şaşırtıcı veriler sağlıyor. Tıpkı Cuvee gibi ülkemizdeki ilk jenerasyonları koşan aygırın yavrularından geç gelişim bekleniyordu. Ama tayları biraz erken davranıp babalarını ilk 5’e atmayı başardılar. Tayları yaş alması ile başarılarının artması ise muhtemeldir. Bu kategoride diğer sıralarda yer alan ve koşan-kazanan oranı yüksek olan Win River Win , Perfecto, Scarface, Sabırlı , Bekmezbey ve Banknote ise gelecek için güzel veriler sunmaktadırlar. (Not: Sabırlı ve Bekmezbey hayatta olmadıkları için 2014 aşım yılında aygırlık yapamayacaklardır.) Yine bu kategoride büyük beklentiler olan Lion Heart ve Dehere ise biraz olsun hayal kırıklığı yaşamışlardır.

3 Yaşlı İngiliz Aygır Kazanç Listesi 2013 (İlk 9 ay)

1- Divine Light ; 40 koşan, 21 kazanan, 3.336.000 TL kazanç.
2- Okawango ; 50 koşan, 27 kazanan, 2.816.050 kazanç.
3- Victory Gallop ; 35 koşan, 22 kazanan, 2.242.064 TL kazanç.
4- Unaccounted For ; 36 koşan, 19 kazanan, 2.082.850 TL kazanç.
5- Sri Pekan ; 28 koşan, 15 kazanan, 1.948.575 TL kazanç.

Divine Light bu kategoride hızlı bir yükseliş ile lider durumdadır. Gazi galibi Divine Heart öncülüğünde sürpriz bir çıkış yakalayan aygır ise geçtiğimiz sene bu kategoride dördüncü olmuştu. Buradan Divine Light taylarının yaş alması ve uzun mesafeye çıkmalarıyla başarılarının arttığını söyleybiliriz. Halbuki Divine Light yarış yaşamında hep kısa mesafelerde koşturulmuş bir safkandı. Aygırlık yaşamı ile kendi yarış yaşamı alakasız ilerlemekte olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Okawango ise geçen sene bu listede dördüncü bulunmaktaydı. 2 yaşındaki erken gelişimli taylarının 3 yaşlı ikende formlarını muhafaza ettiklerini rahatlıkla istatisliklerden çıkarabilmekteyiz. Okawango yavruları mesafe uzama handikabına rağmen üst sıralarda tutunmaya devam etmekte olduklarını da belirtmek gereklidir. Victory Gallop yavruları ise beklenilenin biraz altında kalmış gibi görünseler de yavaş yavaş aygır listelerinde yükselişe geçmektedirler. Arka sıralarda kalan Popular Demand ve Karabeyhan ise bu kategoride çıkış yapan aygırlardandır. Yine bu kategoride Kaneko , Akındayım , My Bolt, Perfect Storm , Win River Win, Green Gönen ve Bosporus ise koşan-kazanan oranı yüksek aygırlar olmuşlardır.

2013 Kısrak Babası Kazanç Listesi (İlk 9 Ay)

1- Mountain Cat ; 58 koşan, 497 yarış, 76 birincilik, 4.714.925 TL kazanç.
2- Mujtahid ; 68 koşan, 449 yarış, 59 birincilik, 3.605.875 TL kazan.
3- Distant Relative ; 57 koşan, 366 yarış, 44 birincilik, 2.823.850 TL kazanç.
4- Always a Classic ; 57 koşan, 507 yarış, 41 birincilik, 2.686.475, TL kazanç.
5- Sea Hero ; 42 koşan, 468 yarış, 37 birincilik, 2.329.429 TL kazanç.

Benim için en önemli listelerden olan Kısrak babası sıralamasında ise geçen sene bu kategorinin beşincisi olan Mountain Cat önemli bir çıkış yaparak zirvenin sahibi oldu. Es Es Runner, Kuloğlu, İpeksu, Always Marju gibi yetenekli safkanların kısrak babası büyük kalpli aygır Mountain Cat’tir. İkinci sıra ise geçen sene bu kategorinin lideri olan Mujtahid’in oldu. Mujtahid bu kategoride özellikle Azaraks , Işıkhüzmesi, Valley Of The Sun, Dansing River isimli torunlarının katkısı büyüktür. Üçüncü sırada ise Distant Relative bulunmaktadır. D.Relative geçen sene bu kategoride ikinci olmuştur. D.Relative özellikle aygır oğulları ile de uzun yıllar ülkemizde etkisi sürecek gibidir. D.Relative’yi bu kategoride yukarılara çıkaran önemli isimler ise Rampoldi, Obiwan, Elavato, Torun Setenay ve Always President isimli torunlarıdır. Dördüncü sırada geçen seneki yerini koruyan Always A Classic bulunmaktadır. Değerli anne kanı ile Always A Classic yavaş yavaş kendini bu kategoride ispatlamaktadır. Beşinci sırada ise Sea Hero bulunur iken geçen sene aynı isim onbeşinci sıradaydı. İlginç bir çıkış yapan Sea Hero kızlarına da önümüzdeki senelerde takip etmek gerekli gibi görünüyor.

Aykut KANDEMİR